Hiện tại thị trường chứng khoán đang ở mức rất cao, thì liệu bây giờ có phải là thời điểm phù hợp để chúng tôi tham gia, hay nên chờ đến khi thị trường điều chỉnh xuống một chút, hay nên làm gì?

 Người này sợ chứng khoán đã quá cao và không dám bắt đầu đầu tư, bài học sau đó từ Warren Buffett là điều không ai ngờ đến…

Một F0 đã đặt câu hỏi cho Warren Buffett:

- Hiện tại thị trường chứng khoán đang ở mức rất cao, thì liệu bây giờ có phải là thời điểm phù hợp để chúng tôi tham gia, hay nên chờ đến khi thị trường điều chỉnh xuống một chút, hay nên làm gì?

Warren Buffett:

Tôi không thể nói cho cậu biết liệu bây giờ có nên mua cổ phiếu hay không. Nói chung, tôi nghĩ điều quan trọng là cậu nên tiết kiệm tiền. Còn việc cậu có đầu tư vào thị trường chứng khoán hay không, theo tôi thì cũng không quá quan trọng. Nếu cậu quan tâm đến cổ phiếu, thì nên thử mua. Nếu có một chút vốn, hãy mua một vài cổ phiếu. Tôi không nghĩ có cách nào tốt hơn để học về cổ phiếu ngoài việc trải nghiệm thực tế. Làm thử trên giấy thì không giống. Tôi đảm bảo rằng mất tiền trên giấy và mất tiền thật là hai trải nghiệm hoàn toàn khác nhau.

Tôi nghĩ cậu sẽ học được nhiều điều về bản thân nếu làm theo cách đó. Tôi mua cổ phiếu đầu tiên khi tôi 11 tuổi. Lúc đó tôi đang ở Rose Hill, và tôi đã mua ba cổ phiếu ưu đãi của Cities Service với giá 38 đô. Sau đó nó giảm xuống còn 27 đô, điều đó tôi vẫn nhớ, dù khi đó tôi mới 11 tuổi, rồi nó tăng lên 40 đô và tôi bán ra. Tôi lời được 5 đô cho ba cổ phiếu, sau khi trừ hoa hồng. Và rồi cổ phiếu đó lên tới hơn 200 đô. Cậu thấy đấy, tôi có lẽ nhớ chuyện đó rõ hơn nhiều so với nếu chỉ làm thử trên giấy.

Từ năm 11 đến 19 tuổi, tôi đã thử rất nhiều thứ trong thị trường chứng khoán. Tôi vẽ biểu đồ, làm đủ loại phân tích kỹ thuật, đọc mọi cuốn sách tôi tìm được về chủ đề này, và tôi không làm tốt lắm. Không quá tệ, nhưng tôi thực sự chỉ đang loay hoay. Nhưng đến năm 19 tuổi, khi tôi đọc cuốn sách của Ben Graham, lúc đó tôi đang học ở Đại học Nebraska, Lincoln, tôi đã mua cuốn The Intelligent Investor vừa mới phát hành, và nó có ảnh hưởng rất lớn đến tôi.

Nếu trong tám năm trước đó tôi không từng lăn lộn khắp nơi như vậy, thì tôi không chắc cuốn sách đó sẽ có tác động tương tự. Tức là, lúc đó tôi đã sẵn sàng để tiếp nhận những gì Ben Graham viết, và điều đó đã thay đổi cuộc đời tài chính của tôi theo một cách phi thường. Tôi sẽ không đứng ở đây ngày hôm nay nếu tôi không đọc cuốn sách đó.

Một phần của cuộc sống là chuẩn bị, để khi điều gì đó quan trọng xảy ra, cậu có thể nhận ra tầm quan trọng của nó và biết phải làm gì với nó. Tám năm đầu tiên loay hoay của tôi, dù không tạo ra kết quả tài chính gì đáng kể, lại giúp đầu óc tôi sẵn sàng để tiếp nhận khi tôi đọc được điều thực sự có ý nghĩa.

Tôi thậm chí đã quay lại và đến học tại Columbia để theo học Graham, tất cả là nhờ cuốn sách đó. Và từ đó, rất nhiều điều đã xảy ra.

Tôi khuyến khích cậu, nếu cậu thực sự quan tâm đến lĩnh vực này, hãy thử làm một vài việc. Tất nhiên vẫn nên cố gắng hành động một cách thông minh nhất có thể. Tôi sẽ chỉ chọn những doanh nghiệp mà tôi nghĩ là mình hiểu. Tôi vẫn sẽ lấy một tờ giấy ra và viết: “Tôi làm việc này vì…” để kiểm tra lập luận của chính mình. Rồi một năm sau tôi sẽ đọc lại, xem liệu những gì mình nghĩ có đúng không.

Tôi luôn kiểm tra lại bản thân. Tôi tin vào việc tự chấm điểm. Bác sĩ thì làm khám nghiệm tử thi, họ làm vậy để học hỏi từ những sai lầm. Còn trong kinh doanh thì người ta lại không thích “khám nghiệm” các quyết định. Tôi có thể là thành viên trong hội đồng quản trị một công ty, họ có thể đang xây nhà máy hoặc mua lại doanh nghiệp, nhưng hai năm sau thì chẳng ai muốn nhìn lại xem quyết định đó có đúng không, vì nó có thể khá khó chịu.

Nhưng ta học được rất nhiều từ việc nhìn lại. Tốt nhất là học từ sai lầm của người khác, nhưng cậu cũng sẽ phải học từ một vài sai lầm của chính mình. Và thời điểm để làm điều đó chính là khi cậu còn trẻ.

https://www.youtube.com/watch?v=S7tosXiDA4A&t=3108s

Cre: Trương Đắc Nguyên