9. Con Đường Thành Công Được Trải Bằng
Những Sai Lầm
Dalio tin rằng học hỏi từ sai lầm là cốt yếu để nâng cao năng lực và thành công. Nếu ta nhận ra và xử lý sai lầm, chúng sẽ mang đến cơ hội cải thiện phương pháp giao dịch. Hầu hết các nhà giao dịch sẽ thu được lợi ích khi ghi lại từng sai lầm, rút ra bài học và đúc kết những điểm cần thay đổi trong quá trình giao dịch. Và nên dành thời điểm định kỳ để xem xét nhật ký giao dịch để mài giũa phương pháp. Sai lầm trong giao dịch là điều không thể tránh khỏi, nhưng lặp lại những sai lầm cũ thì có thể tránh được, và điều này thường là sự khác biệt giữa thành công và thất bại.
10. Chờ Đợi Các Giao Dịch Có Tỷ Lệ Lợi Nhuận/Rủi Ro Cao
Kiên nhẫn chờ đợi các giao dịch có giá trị kỳ vọng cao giúp cải thiện đáng kể tỷ lệ lợi nhuận / rủi ro của các giao dịch riêng lẻ. Ví dụ, Mai hoàn toàn bằng lòng khi đứng ngoài và không làm gì cho đến khi có cơ hội giao dịch đáp ứng các tiêu chuẩn của mình. Greenblatt nhấn mạnh với các nhà đầu tư dài hạn, nếu ta tham gia vào các vị thế không tối ưu và bị chôn vốn, ta sẽ không thể dùng dòng vốn này cho các cơ hội hấp dẫn hơn xuất hiện trong tương lai, hoặc rơi vào tình trạng buộc phải đóng vị thế lỗ để có vốn.
11. Hãy Giao Dịch Khi Bạn Nhìn Thấy Cơ Hội, Chứ Không Phải Vì Bạn Muốn Kiếm Tiền
Vào cuối năm 2010, vì muốn đạt được mục tiêu lợi nhuận tối thiểu trong năm, Benedict đã thực hiện thêm một vài giao dịch mà ông không nên thực hiện. Những giao dịch này dẫn đến thua lỗ ròng và do đó, Benedict thậm chí còn lùi lại xa hơn mục tiêu dự định. Giao dịch để kiếm tiền luôn là một ý tưởng tồi. Nhà giao dịch chỉ nên thực hiện giao dịch khi thị trường cung cấp cơ hội khớp với tín hiệu từ hệ thống của họ.
12. Tầm Quan Trọng Của Việc Không Làm Gì
Đối với một số nhà giao dịch, kỷ luật và kiên nhẫn để không làm gì khi môi trường không thuận lợi hoặc thiếu cơ hội là yếu tố then chốt cho thành công của họ.
phần, ông đạt được thành tích này nhờ có kỷ luật để nắm giữ phần lớn tiền mặt trong những môi trường tiêu cực, cho phép ông không mất nhiều tiền trong hai thị trường con gấu lớn. Bài học rút ra là nếu điều kiện không phù hợp hoặc tỷ lệ lợi nhuận / rủi ro không đủ thuận lợi, thì đừng làm gì cả. Chú ý không thực hiện các giao dịch đáng ngờ vì thiếu kiên nhẫn.
13. Cách Thức Thực Hiện Giao Dịch Có Thể Quan Trọng Hơn Chính Giao Dịch
Một ví dụ điển hình cho nguyên tắc này là cách Ơ'Shea giao dịch dựa trên đánh giá bong bóng chứng khoán đã vỡ sau cú giảm mạnh đầu tiên vào tháng 3 năm 2000. Ong không thực hiện các vị thế bán khống trong chỉ số Nasdaq vì nguy cơ thị trường con gấu sẽ có những cú hồi rất khủng khiếp. Thay vào đó, O'Shea thực hiện ý tưởng giao dịch thông qua một vị thế mua trái phiếu, với lý do là thị trường chứng khoán rơi vào thị trường con gấu thì sẽ khiến hầu hết các tài sản sụt giảm do bóng bóng đã bị thổi phồng quá mức, dẫn đến suy thoái kinh tế và lãi suất thấp hơn. Giả sử O'Shea thực hiện ý tưởng thông qua vị thế bán khống đối với chỉ số chứng khoán, thì rất có khả năng ông ấy đã bị loại khỏi thị trường do nhịp hồi 40% của chỉ số Nasdaq trong mùa hè năm 2000, dù thị trường chứng khoán cuối cùng vẫn tiếp tục giảm sâu hơn nữa.
Thay vì bán khống chỉ số chứng khoán, thì ông thực hiện vị thế mua trái phiếu và nó có một xu hướng tăng khá suôn sẻ. Giao dịch thành công rực rỡ, không phải vì tiền đề cơ bản là đúng (dù nó đúng), mà là do cách thức thực hiện giao dịch. Giả sử O'Shea bán khống chỉ số chứng khoán, cho dù ông ấy nhận định đúng chăng nữa, vẫn có thể ông ấy sẽ thua lỗ do bị loại khỏi thị trường trong đợt hồi cực sốc của thị trường con gấu.
14. Giao Dịch Xung Quanh Một Vị Thế Lõi Có Thể Rất Hữu Ích
Hầu hết các nhà giao dịch có xu hướng xem giao dịch là một quá trình hai bước: quyết định thời điểm vào lệnh và quyết định thời điểm đóng lệnh. Có lẽ tốt hơn hết chúng ta nên xem giao dịch là một quá trình động, thay vì tĩnh giữa các điểm vào và thoát ra. Ý tưởng cơ bản là khi giao dịch đã đi theo xu hướng kỳ vọng, tỷ trọng của vị thế sẽ dần được giảm bớt. Chuyển động giá càng lớn và thị trường càng đến gần mục tiêu giá, thì vị thế càng nên được giảm bớt. Sau khi giảm tỷ trọng theo cách này, vị thế sẽ được khôi phục lại khi thị trường điều chỉnh. Khi thị trường điều chỉnh về mức cho phép mở lại vị thế, ta sẽ thu được một khoản lợi nhuận ròng mà nếu như không làm theo cách này thì sẽ không có. Thị trường càng biến động, giao dịch xung quanh vị thế lõi càng tạo thêm lợi nhuận. Ngay cả khi thị trường không đi theo hướng kỳ vọng, về cơ bản giao dịch vẫn có thể có lãi do lợi nhuận thu được bằng cách giảm nhẹ tổng vị thế khi biến động xu hướng thuận lợi, và khôi phục các phần vị thế đã đóng tại các đợt điều chỉnh. Chiến lược này cũng sẽ giảm thiểu khả năng bị loại khỏi một vị thế tốt trong đợt điều chỉnh của thị trường, vì nếu vị thế đã được giảm bớt, đợt điều chỉnh sẽ tạo ít tác động hơn, thậm chí bạn càng tiện khôi phục lại phần vị thế đã đóng. Tuy vậy, chiến lược này cũng có lúc gây thiệt hại: khi thị trường tiếp tục đi theo hướng kỳ vọng mà không bao giờ điều chỉnh về lại mức giá để vào. Tuy nhiên, dù nói là tiêu cực thì chỉ đơn giản là giao dịch ban đầu đã có lãi, nhưng tổng lãi thu được nhỏ hơn mức đáng lẽ ta nên có. Nói tóm lại, giao dịch xung quanh một vị thế lõi sẽ tạo ra thêm lợi nhuận, và tăng cơ hội nắm giữ các giao dịch lãi, nhưng cái giá phải trả là đôi khi phải bỏ lỡ một phần lợi nhuận trên các giao dịch chuyển động mượt mà theo xu hướng kỳ vọng. Đối với Balodimas, giao dịch xung quanh một vị thế lõi là yếu tố quan trọng trong thành công giao dịch của ông. Thậm chí, nhiều lần nó cho phép ông kiếm được lợi nhuận từ các giao dịch sai.
15. Quy Mô Vị Thế Còn Quan Trọng Hơn Điểm Mua
Rất nhiều nhà giao dịch chỉ tập trung vào giá mua và không chú ý đủ đến quy mô của vị thế. Giao dịch quá lớn có thể khiến các giao dịch tốt bị thanh lý do tâm lý sợ hãi. Mặt khác, giao dịch lớn hơn bình thường khi tiềm năng lợi nhuận lớn hơn nhiều so với rủi ro, là một trong những cách chính mà nhiều Phù Thủy Tài Chính đạt lợi nhuận vượt trội. Giao dịch nào có xác suất chiến thắng thấp thì giao dịch với quy mô nhỏ hơn hoặc không giao dịch gì cả, giao dịch nào có xác suất chiến thắng cao thì giao dịch lớn hơn, có thể biến một chiến lược thua lỗ thành chiến lược chiến thắng. Ví dụ, bằng cách thay đổi quy mô đặt cược dựa trên xác suất chiến thắng mà ông cảm nhận được, Thorp đã có thể biến lợi thế âm trong trò Blackjack thành lợi thế dương. Nguyên tắc tương tự cũng được áp dụng cho chiến lược giao dịch trong đó ta có thể xác định giao dịch nào có xác suất thẳng cao hơn và thấp hơn.
16. Xác Định Quy Mô Vị Thế Giao dịch
Quy mô vị thế giao dịch tối ưu là gì? Có một câu trả lời chính xác về mặt toán học: Tiêu chuẩn Kelly (được mô tả trong Chương 6) sẽ mang lại lợi nhuận tích lũy cao hơn trong thời gian dài, so với bất kỳ chiến lược xác định quy mô vị thế nào khác. Tuy nhiên, vấn đề là tiêu chuẩn Kelly giả định ta phải quyết chính xác xác suất chiến thắng và tỷ lệ giữa số tiền thắng với số tiền thua trên mỗi lần đặt cược. Mặc dù giả định này hợp lý cho các trò chơi may rủi, nhưng trong giao dịch, xác suất chiến thẳng là không xác định và chỉ có thể ước tính. Nếu có thể ước tính hợp lý xác suất chiến thắng/ thua lỗ, thì tiêu chuẩn Kelly có thể cho ta điểm khởi đầu để xác định quy mô vị thế. Thorp khuyến nghị chỉ giao dịch một nửa số tiền theo Kelly (giả sử có thể ước tính xác suất chiến thẳng/thua lỗ) vì khi ước tính quá cao quy mô vị thế, hậu quả rất nghiêm trọng, và hầu hết mọi người sẽ thấy mức độ biến động do sử dụng toàn bộ số tiền Kelly vượt quá ngưỡng an tâm của họ. Nếu không thể ước tính hợp lý xác suất chiến thẳng/thua lỗ, thì không thể sử dụng được tiêu chuẩn Kelly.
17. Thay Đổi Tỷ Trọng Dựa Trên Tiềm Năng
Lợi Nhuận
Mức độ tham gia và thậm chí cả hướng tham gia nên thay đổi dựa trên tiềm năng lợi nhuận được cảm nhận. Ví dụ, tùy thuộc vào tình hình giá cổ phiếu được định giá thấp hay cao, Claugus sẽ thay đổi phạm vi tỷ trọng đầu tư ròng từ mua ròng 110% thành bán khống 70%. Thay đổi tỷ trọng dựa trên tiềm năng lợi nhuận có thể cải thiện đáng kể hiệu quả giao dịch.
18. Tìm Kiếm Các Giao Dịch Có Lợi nhuận/ Rủi ro Không Đối Xứng
Mai cấu trúc các giao dịch của mình sao cho độ nhọn lệch lệch về bên phải - nghĩa là mức thua lỗ tối đa bị giới hạn, nhưng lợi nhuận tiềm năng là không giới hạn. Một cách thường thấy để đạt lợi nhuận / rủi ro kiểu như vậy là trở thành người mua hợp đồng quyền chọn - mua hợp đồng quyền chọn khi cảm nhận khả năng xảy ra chuyển động giá lớn cao hơn bình thường. O'Shea thì lại cấu trúc gần như tất cả các giao dịch để có độ nhọn lệch về bên phải. Một số giao dịch ông sử dụng để đạt được kiểu lợi nhuận / rủi ro bất đối xứng này bao gồm mua hợp đồng quyền chọn, mua bảo vệ hoán đổi rủi ro vỡ nợ tín dụng (CDS) và chênh lệch (TED) (mua ròng T-bill/ bán khống Eurodollar) - tất cả các giao dịch đều có mức thua lỗ tối đa hạn chế. Platt đạt sự bất đổi xứng với độ nhọn lệch về bên phải ở cấp độ danh mục thông qua quá trình kiểm soát rủi ro, quá trình này giới hạn nghiêm ngặt mức thua lỗ tối đa của mỗi nhà giao dịch so với phân bổ vốn ban đầu mỗi năm, nhưng không tăng mức giới hạn rủi ro nếu nhà giao dịch tạo ra lợi nhuận trong năm.
Theo cách này, mức thua lỗ tối đa của danh mục được hạn chế hết mức, nhưng tiềm năng tăng giá là không giới hạn.
19. Cẩn Thận Với Các Giao Dịch Do Hưng Phấn
Thận trọng không thực hiện các giao dịch bột phát do bị cuốn theo cơn say điên cuồng của thị trường. Sự hưng phấn quá mức trên thị trường nên được coi là dấu hiệu cảnh báo sắp sửa có khả năng đảo chiều.
20. Nếu Bạn Đứng Đúng Phía của Hưng Phấn Hay Hoảng Loạn, Hãy Giảm Nhẹ Vị Thế
Biến động giá dạng parabol theo cả hai hướng đều có khuynh hướng kết thúc đột ngột và mạnh. Nếu bạn may mắn đứng đúng phía của thị trường, trong đó biến động giá gần như thẳng đứng, hãy cân nhắc giảm nhẹ quy mô vị thế trong khi xu hướng vẫn đang đi theo hướng có lợi cho bạn. Nếu tưởng tượng mình ở phía ngược lại của thị trường mà bạn thấy sợ mất mật, thì đó có lẽ là dấu hiệu tốt cho thấy bạn nên giảm nhẹ vị thế.
21. Dán Mắt Vào Màn Hình Cả Ngày Có Thể Rất Đắt Đỏ
Clark tin rằng theo dõi từng nhịp biến động giá có thể dẫn đến giao dịch quá mức và tăng khả năng đóng các vị thế tốt. Ông khuyên nên tìm cách sử dụng thời gian hiệu quả hơn để tránh những cạm bẫy của việc theo dõi thị trường quá mức.
22. Cái Gì Quan Trọng Thì Phải Nói Đi Nói Lại Nhiều Lần: Kiểm Soát Rủi Ro Là Yếu Tố Then Chốt.
Nhiều phù thủy được phỏng vấn quan tâm đến việc không thua lỗ hơn là kiếm tiền. Các chiến lược kiểm soát rủi ro mà các nhà giao dịch để cập bao gồm:
- Giới hạn rủi ro cho từng giao dịch riêng lẻ - Nhiều nhà giao dịch được phỏng vấn chỉ chấp nhận rủi ro ở một tỷ lệ phần trăm nhỏ số vốn cho bất kỳ giao dịch riêng lẻ nào. Ví dụ, Ramsey chỉ chấp nhận thua lỗ khoảng 0.1% số vốn cho bất kỳ giao dịch riêng lẻ nào. Mặc dù mức dừng lỗ chặt chẽ như vậy có thể quá khắc nghiệt (hoặc thậm chí không nên áp dụng) đối với hầu hết các nhà giao dịch, nhưng ý tưởng sử dụng mức dừng lỗ tương đối chặt khi bắt đầu mở vị thế giao dịch, sau đó cho phép mức dừng lỗ rộng hơn so với giá hiện tại sau khi vị thế có lãi, có thể là gợi ý tốt để quản trị rủi ro hiệu quả cho nhiều nhà giao dịch.
- Giảm tỷ trọng cho từng tình huống. Mặc dù đạt được lợi nhuận hai con số và quản lý tài sản lên đến hàng chục tỷ đô la, chiến lược theo quyết định tùy nghi của BlueCrest đã làm giảm mức drawdown lớn nhất xuống dưới 5% trong hơn một thập kỷ giao dịch với nhiều thị trường biến động. Bí quyết cho thành tích quản trị rủi ro đáng kinh ngạc này là các quy tắc giảm tỷ trọng đầu tư. Giám đốc điều hành của BlueCrest, Michael Platt, hạn chế bản thân và các nhà giao dịch theo quyết định tùy nghi ở mức thua lỗ 3% (so với số vốn đầu tư được phân bổ đầu) trước khi tỷ trọng giao dịch bị cắt giảm một nửa. Nếu thua lỗ thêm 3%, nhà giao dịch sẽ mất toàn bộ số vốn được phân bổ. Những quy định cứng nhắc này hạn chế đáng kể khả năng thua lỗ lớn mà bất kỳ nhà giao dịch nào có thể gặp phải ngay từ lần được phân bổ vốn đầu tiên. Các quy tắc khuyến khích các nhà giao dịch cực kỳ thận trọng trong việc chấp nhận rủi ro vào đầu năm. Tuy nhiên, khi các nhà giao dịch có lợi nhuận, họ có thể tăng mức độ rủi ro vì ngưỡng giảm tỷ trọng đầu tư ban đầu vẫn không thay đổi trong năm. Theo cách này, tiềm năng tăng giá là không giới hạn, trong khi rủi ro sụt giảm bị hạn chế chặt chẽ. Ngoại trừ những khoảng trống giảm giá lớn qua đêm trên thị trường, các khoản lỗ Lớn hơn chỉ có thể xảy ra nếu nhà giao dịch đánh mất lợi nhuận từ đầu năm đến nay chứ không phải thua lỗ số vốn gốc. Benedict sử dụng triết lý quản trị rủi ro tương tự. Bất cứ tháng nào ông tiến gần đến mức thua lỗ 2.5%, ông sẽ giảm đáng kể tỷ trọng đầu tư ròng và tiếp tục giao dịch với quy mô nhỏ hơn cho đến khi thu hồi được khoản lỗ. Theo cách này, ông hạn chế khả năng thua lỗ của mình trong bất kỳ tháng nào về mức rất thấp.
- Điều chỉnh quy mô vị thế theo thay đổi của độ biến động. Ví dụ, vào năm 2008, cả Woodriff và Clark đều cắt giảm tỷ trọng theo hệ số là 4 để ứng phó với biến động gia tăng mạnh.
- Kiểm soát rủi ro phụ thuộc vào từng hệ thống giao dịch. Một số giao dịch vốn dĩ có rủi ro hạn chế, trong khi một số giao dịch khác có rủi ro không giới hạn. Khi ta ý thức được những khác biệt này, nếu ta áp dụng kiểm soát rủi ro trên tất cả các giao dịch như nhau thì có thể không phù hợp. Ví dụ, khi Thorp thực hiện các giao dịch kinh doanh chênh lệch giá (arbitrage) có rủi ro lý thuyết tối đa được xác định rõ ràng, ông không áp dụng giảm tỷ trọng nếu vị thế đi ngược lại với ông. Ngược lại, khi ông sử dụng chiến lược theo sau xu hướng, trong đó các giao dịch theo xu hướng và rủi ro không giới hạn, thì một phần trong phương pháp của ông lại tính đến mức độ sụt giảm drawdown.
23. Đừng Cố Gắng Đúng 100%
Hầu như mọi nhà giao dịch đều từng kinh qua việc thị trường đi ngược lại vị thế khiến bạn lo lắng về khả năng thua lỗ ngày một nhiều hơn, trong khi vẫn tin rằng vị thế đó là đúng. Giữ nguyên giao dịch thì chịu rủi ro thua lỗ lớn, nhưng đóng giao dịch thì lại chịu rủi ro bỏ một vị thế tốt gần như ở thời điểm tồi tệ nhất có thể. Trong những trường hợp như vậy, Vidich khuyên rằng thay vì đưa ra quyết định "được ăn cả, ngã về không", các nhà giao dịch nên thanh lý một phần của vị thế. Chấp nhận thua lỗ một phần vị thế dễ dàng hơn nhiều so với việc đóng toàn bộ vị thế, và sẽ tránh được khả năng thua lỗ quá lớn cho toàn bộ vị thể. Nó cũng sẽ duy trì khả năng phục hồi một phần nếu thị trường đảo chiều.
24. Các Mức Dừng Lỗ Cần Phù Hợp Với Phân Tích Giao Dịch
O'Shea giải thích rất nhiều nhà giao dịch đặt mức dừng lỗ dựa trên ngưỡng chịu "đau"'', thay vì các điểm mà ở đó, lý do cho giao dịch bị bác bỏ. Bởi vì các nhà giao dịch không chịu nổi cảm giác đau đớn trên khoản lỗ phình ra, họ có xu hướng đặt các mức dừng lỗ quá gần - nghĩa là tại điểm mà họ vẫn tin vào giao dịch. Do đó, một số nhà giao dịch theo sau xu hướng hết lần này đến lần khác tìm cách vào lại giao dịch nhiều lần sau khi bị dừng lỗ, dẫn tới tình trạng lỗ chồng lỗ, mà nếu như ngay từ ban đầu, họ thiết lập mức dừng lỗ rộng hơn, ở mức độ phù hợp, thì khoản lỗ không lớn như thế. O'Shea khuyên các nhà giao dịch nên quyết định sẵn mức giá nào họ cho rằng giao dịch của họ sai và sau đó đặt mức dừng lỗ cho phù hợp. Nếu mức lỗ hàm ý cho điểm dừng lỗ này quá lớn, thì nên giảm quy mô vị thế tương ứng. Nếu bạn sử dụng phương pháp này, khi thị trường chạm dừng lỗ thì có nghĩa là ý tưởng giao dịch ban đầu là sai.
25. Giới Hạn Thua Lỗ Hàng Tháng Chỉ Hay Nếu Nó Phù Hợp Với Chiến Lược Giao Dịch
Mặc dù hạn chế chặt chẽ thua lỗ hàng tháng là điều mà nhiều nhà giao dịch thận trọng thực hiện, nhưng đối với các nhà đầu tư có định hướng dài hạn, hạn chế thua lỗ hàng tháng có thể gây bất lợi. Ví dụ, Taylor tin rằng, nếu ông tin chắc rằng một cổ phiếu sẽ tăng giá rất nhiều trong dài hạn, thì cắt giảm tỷ trọng lúc cổ phiếu suy yếu nhằm hạn chế mức lỗ hàng tháng sẽ là một sai lầm. Tương tự, Greenblatt khẳng định các nhà đầu tư giá trị phải duy trì định hướng dài hạn và không bị ảnh hưởng bởi các khoản lỗ tạm thời, miễn là các yếu tố cơ bản không thay đổi. Đối với các nhà đầu tư dài hạn, chẳng hạn như Taylor và Greenblatt, hạn chế thua lỗ hàng tháng sẽ mâu thuẫn với chiến lược của họ.
26. Sức Mạnh Của Đa Dạng Hóa
Dalio gọi đa dạng hóa là "Chén Thánh Của Đầu Tư". Ông chỉ ra rằng nếu các tài sản thực sự không tương quan với nhau, thì đa dạng hóa có thể cải thiện tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro lên gấp 5 lần.
27. Hệ Số Tương Quan Thường Bị Hiểu Lầm
Mặc dù nhận thức về mối tương quan giữa các thị trường khác nhau là một yếu tố quan trọng giúp chúng ta tránh rủi ro quá mức, nhưng cần phải hiểu tương quan đo lường quan hệ giá trong quá khứ. Nó chỉ có tác dụng nếu chúng ta có lý do để tin tương quan trong quá khứ cũng đại diện cho tương quan trong tương lai. Một số tương quan thị trường mang tính chất ổn định, nhưng một số có thể thay đổi rất nhanh và thậm chí đổi dấu. Ví dụ, cổ phiếu và trái phiếu có lúc di chuyển cùng hướng và có lúc đi ngược hướng. Nếu sử dụng tương quan trong giai đoạn thay đổi như thế, có khi nó còn tệ hơn trống thông tin vì nó có thể dẫn đến những kết luận hoàn toàn sai lầm về quan hệ giá cả và rủi ro trong tương lai.
28. Biến Động Giá Trong Các Thị Trường Liên Quan Đôi Khi Có Thể Cung Cấp Những Tín Hiệu Giao Dịch Quan Trọng
Đối với một số nhà giao dịch, như Benedict và Ramsey, tương tác của biến động giá trong các thị trường liên quan là yếu tố đầu vào quan trọng trong quá trình ra quyết định giao dịch. Đúng là biến động giá trong các thị trường khác có thể quan trọng, nhưng không có quy tắc cụ thể cho việc ta nên diễn giải hành động giá đó như thế nào. Đôi khi, một thị trường có thể dẫn dắt một thị trường khác. Lại có tình huống hai thị trường có thể cùng di chuyển, nhưng sau đó bắt đầu di chuyển độc lập, sự thay đổi hành vi giá này có thể cung cấp manh mối về hướng giá. Ví dụ, sau nhiều năm biến động giá tương quan, vào đầu tháng 9 năm 2011, giá cổ phiếu tăng vọt, nhưng giá hàng hóa lại giảm. Ramsey cho rằng việc giá hàng hóa không phản ứng với sức mạnh của thị trường chứng khoán là dấu hiệu sắp xảy ra suy yếu. Trong nửa cuối tháng 9, giá hàng hóa và các loại tiền tệ bị ảnh hưởng bởi hàng hóa đã giảm mạnh.
29. Thị trường hoạt động khác nhau trong các môi trường khác nhau
Phân tích nào về các yếu tố cơ bản mà giả định các biến số kinh tế và giá thị trường có mối quan hệ tĩnh sẽ cầm chắc thất bại, vì thị trường hoạt động khác nhau trong các môi trường khác nhau. Như Dalio chỉ ra, điều kiện cơ bản và hành động của chính phủ dù giống nhau chăng nữa cũng sẽ dẫn tới kết quả giá khác nhau trong môi trường giảm đòn bẩy so với suy thoái.
